Pritha Belle: “Organizing komt in elke organisatie van pas”

Pritha Belle werkt als organizer bij de FNV, waar ze onlangs is gestart met een project om vrouwennetwerken op te zetten in de sectoren ICT en schoonmaak. Daarnaast is Pritha een van de nieuwe trainers van Lowlander, dus we stellen haar graag aan je voor! In dit interview vertelt ze wat organizing voor haar betekent – en waarom een goeie 1-op-1 altijd eindigt met een concrete vraag.

Pritha Belle.

Welkom als trainer, Pritha! Hoe ben jij bij organizing terechtgekomen?

“Mijn professionele leven heeft zich altijd afgespeeld op het snijvlak van mensenrechten, vrede en gerechtigheid. In mijn vorige baan, bij een grote ngo, was ik vaak bezig met hoe gemeenschappen zichzelf kunnen organiseren om iets te veranderen. Denk aan landrechten, terugkeer van ontheemde groepen, dat soort onderwerpen. Ironisch genoeg liep ik binnen die organisatie zelf tegen een muur op. De sfeer op kantoor was niet goed en ik stevende op een burn-out af. Toen dacht ik: wij helpen anderen zich te organiseren, waarom doen we dat zelf niet? Dus ben ik zonder strategie begonnen met collega’s verzamelen en het gesprek aangaan. Achteraf gezien wás dat organizing. Sandra van Lowlander was destijds mijn collega, zag mij dat doen en zei: er is een methode voor, en het helpt als je die kent.”

En nu werk je bij FNV, als organizer vrouwenstrategie. Kan je daar wat meer over vertellen?

“Na de Lowlanderopleiding ben ik bij de FNV aan de slag gegaan en heb ik daar nóg een organizing-opleiding gevolgd. Nu werk ik aan een project waarin ik vrouwennetwerken opzet in sectoren als ICT en schoonmaak. Ik voer veel 1-op-1-gesprekken met vrouwen op de werkvloer om te horen wat er speelt, hoe zij het ervaren om als vrouw in door mannen gedomineerde sectoren te werken. Het is interessant dat veel vrouwen niet meteen problemen kunnen benoemen, maar wél heel enthousiast zijn over een vrouwennetwerk. Als je doorvraagt, blijken er vaak wel subtiele dingen te spelen: wie neemt het woord, wie krijgt erkenning? Dat samen uitpluizen kost veel tijd. Gelukkig mag dat in dit project ook echt. We hebben tweeëneenhalf jaar om dit op te bouwen. Echt een heel mooi project.”

‘Als je het in Soedan kan, dan moet je het zéker in je eigen omgeving kunnen en doen’

Wat betekent organizing voor jou?

“Organizing gaat altijd over het samen opbouwen van macht. In welke context dan ook: hoe krijg je mensen mee? Hoe bouw je samen iets op? Als je het zo bekijkt, is het iets wat in elke organisatie van pas komt. Omdat organizing zoveel nadruk legt op de mensen met wie je het doet, leer je er jezelf ook goed door kennen. Ik heb ook in het buitenland gewerkt, waar ik toch vaak in een coördinerende rol zat. Nu, bij dit FNV-project moet ik het zelf doen enneem ik echt mezelf mee in het werk. Dat het om vrouw-zijn gaat, werkt als een spiegel, ik sta niet aan de zijlijn maar dicht bij de mensen om wie het gaat. Dat is spannender, maar maakt het ook echter. Ik vind ook wel: als je het in Soedan kan, dan moet je het zéker in je eigen omgeving kunnen en doen.”

Een van jouw favoriete organizing-onderdelen is het 1-op-1 gesprek. Kan je daar wat meer over vertellen?

“Een 1-op-1 is een doelgericht gesprek waarin je echt wil begrijpen: wat drijft deze persoon, en hoe kan ik die betrekken bij wat ik aan het doen ben? Je leert waar iemand wakker van ligt, en bouwt aan vertrouwen. In een 1-op-1 volg je een bepaald protocol, maar je beweegt natuurlijk ook mee met hoe het gesprek zich ontvouwt. Maar één ding is essentieel: aan het eind van zo'n gesprek stel ik altijd een concrete vraag. In de gesprekken die ik nu met voer met vrouwen in de ICT en de schoonmaak luidt die vraag: kom je naar onze eerste bijeenkomst? En ik geef ook een kleine opdracht mee, zoals: ken je nog iemand met wie we moeten praten?”

Wat maakt het 1-op-1-gesprek voor jou zo waardevol?

“Door altijd naar zo’n concreet verzoek toe te werken, zorg je ervoor dat je niet blijft hangen in een gezellig gesprek waarvan uiteindelijk niemand meer weet wat er is afgesproken. Het blijft altijd spannend om mensen zo direct om te vragen om mee te doen, maar het kan je ook juist verrassen: dan dacht ik te zien dat iemand er geen zin in had, maar zei diegene tóch volmondig ja op mijn concrete verzoek. En dat is dan natuurlijk nog maar de eerste stap, hè. Maar in een goed 1-op-1-gesprek heb je, als het goed is, wel een basis voor onderling vertrouwen gelegd.”

interview gaat verder onder het infoblok

Het 1-op-1-gesprek: wat is het en waarom werkt het zo goed?

Voordat je een groep kan opbouwen, zal je in gesprek moeten gaan met mensen en ze interesseren voor jouw groep. Dat kan op allerlei manieren, maar 1-op-1 gesprekken zijn daarvoor een van de meest effectieve manieren. Een folder, nieuwsbrief of instagrampost is niet genoeg om mensen blijvend te verbinden aan je groep. Uiteindelijk bestaat er geen vervanging voor persoonlijk contact en relatieopbouw. Waarom is een persoonlijk gesprek zo effectief? In een 1-op-1 gesprek onderzoek je gezamenlijke waarden. Je zoekt verbinding en je gaat een commitment met elkaar aan. Voor jou is een 1-op-1 gesprek een kans om je doel en je strategie te testen. En om te zien of je persoonlijke verhaal bij anderen resoneert. Je leert wat er leeft en hoe je mensen kunt raken. Voor de persoon met wie je spreekt, is een 1-op-1 gesprek een kans om vragen en zorgen te uiten. Zij weten beter met wie ze te maken hebben en het wordt makkelijker om een commitment uit te spreken die een blijvende betekenis heeft.

Hoe voer je een effectief 1-op-1 gesprek? 

Een 1-op-1 gesprek volgt een vast patroon van vier stappen. Meestal heb je vijf à tien minuten om een gesprek te voeren. Je wil ook niet de hele tijd aan het woord zijn, maar veel tijd overlaten voor de ander. Je eigen verhaal goed kennen is wel een van de bouwstenen voor je 1-op-1 gesprek. We raden je aan om dat vaak te oefenen. Dan kun je uiteindelijk steeds helderder en korter uitleggen waarom je campagne belangrijk is voor jou, waarom je anderen nodig hebt en wat je HELE duidelijke verzoek is. In een 1-op-1 gesprek doorloop je de volgende stappen:

Een HEEL duidelijk verzoek is een verzoek waarop iemand ‘ja’ of ‘nee’ kan antwoorden. Het verzoek bevat een tijdsaanduiding en een activiteit. Bijvoorbeeld: kan je volgende week dinsdag deelnemen aan onze webinar over de campagne? Of: mag ik je volgende week bellen om meer over de campagne te vertellen? Wat is een goed tijdstip om te bellen?

De valkuilen 

Tot nu toe lijkt zo’n 1-op-1 gesprek misschien simpel, maar er zijn ook valkuilen waarvoor je moet waken. Ten eerste is het belangrijk om op te letten dat je niet te veel aan het woord bent. Door je gesprekspartner veel aan het woord te laten, krijg je een beter gevoel voor wat je aan diegene kunt hebben. Een handige vuistregel is: jij bent 30% van de tijd aan het woord, de ander 70%. Wees altijd beleefd in het gesprek, ook al doet je gesprekspartner uitspraken die tegen je campagne of tegen je eigen waarden ingaan. Je mag wel zeggen dat je dingen anders ziet, als je denkt dat je gesprekspartner onwaarheden of foute feiten noemt. Maar bedenk dat er altijd een kans is dat diegene van mening verandert. Of dat anderen ook meeluisteren. Wat je zeker niet wil, is conflict. Blijf dus altijd beleefd. Aan het eind van het gesprek wil je een ‘ja’ of een ‘nee’, en geen misschien. Maar een nee is niet altijd wat het lijkt. Stel dat je iemand vraagt om aanstaande maandag folders rond te brengen en je gesprekspartner zegt nee. Die ‘nee’ kan verschillende betekenissen hebben: Nee, ik kan niet maandag, maar ik kan wel op dinsdag. Dus je gesprekspartner zegt impliciet: ‘Nee, nu niet, maar wel later.’ Een nee kan ook betekenen dat hij/zij niet wil folderen, maar bijvoorbeeld wel mensen wil bellen. Dan zegt je gesprekspartner impliciet: ‘Nee, dat niet, maar wel iets anders.’ Het vraagt tact om op een nee door te vragen, totdat je helder hebt of degene tegenover je echt ‘nee, ik wil helemaal niets voor je doen’ bedoelt.

Zijn er voor jou verschillen tussen organizing bij de FNV en organizing zoals je dat bij Lowlander leerde?

“Zeker. Sowieso vraagt iedere context om een andere vorm van organizing, een andere nadruk. Bij de vakbond werk je met duidelijke issues op een duidelijk afgebakende werkvloer: roosters, werkdruk, loon. Dat is lekker concreet en ‘BOND’: breed gedragen, oplosbaar, nu noodzakelijk en diep gevoeld. Bij Lowlander heb ik geleerd om breder te kijken, niet alleen naar de werkvloer maar ook in de hele samenleving, en ook naar minder tastbare thema’s te kijken. De methodes zijn hetzelfde, maar de ruimte voor abstractie is groter. En dat past heel goed bij dit vrouwenproject. Nu werken we aan een issue dat héél breed gedragen wordt – hoe vrouwen zich voelen op de werkvloer – maar niet zo makkelijk oplosbaar als ‘we willen maandverband op de toiletten’. Het probleem ligt niet zo zichtbaar aan de oppervlakte. Maar juist in dat bouwen van de beweging schuilt het echte organizingwerk.”

Tot slot: wat wil je meegeven aan andere organizers of mensen die ermee willen starten?

“No shortcuts! Ik wil zelf soms ook grote sprongen maken, maar organizing gaat echt stap voor stap. Mens voor mens. Je kunt wel in je ivoren toren een campagne bedenken, maar als er niemand meedoet, heb je niks. Dus: het mag langzaam. Het moet zelfs langzaam.”

>> Wil je meer leren over organizing in het algemeen en verhalen vertellen in het bijzonder? En misschien wel een training van Pritha volgen? Hier vind je het volledige aanbod van Lowlander (opleiding en trainingen).

>> Lees ook de interviews met onze andere trainers:

• Kim van Eekelen: “Verandering gaat langzaam, maar als je deze stappen zet verandert er écht iets”

• Eva Romviel: “Juf Saskia heeft gelijk gekregen”

• Lydia van Maurik: “Als organizer ben je een langlopend bordspel aan het spelen”

• Simcha Zijlstra: "Organizing is een concrete uitweg uit de machteloosheid"

• Arianne Casimiri: “Mensen denken soms dat macht vaststaat, maar je kunt er strategisch aan morrelen”

• Florine Keus: “Organizing gaf me een stok om mee te slaan”