Simcha Zijlstra: “Organizing is een concrete uitweg uit de machteloosheid”

Simcha Zijlstra is community mobiliser bij Greenpeace Nederland én een van de nieuwe trainers van Lowlander Project. Wie is Simcha precies en wat kunnen we verwachten van zijn trainerschap? In dit interview deelt hij zijn visie op organizing en vertelt hij over zijn favoriete onderdeel ervan: verhalen vertellen. “Ik ben opgeleid als theatermaker, dus dat zit nou eenmaal in mijn bloed.”

Simcha Zijlstra. foto: Stuart Acker Holt

Welkom als nieuwe trainer, Simcha! Wie ben je, en wat betekent organizing voor jou?

“Ik ben Simcha en ik werk bij Greenpeace als community mobiliser. Dat betekent dat ik elke dag bezig ben met het bij elkaar brengen en begeleiden van groepen mensen, bijvoorbeeld Greenpeace-vrijwilligers. Veel van mijn werk schurkt tegen organizing aan, maar ik zou mezelf nog niet volmondig een organizer noemen. Wel heb ik ervaren dat organizing dé manier is om het hoofd te bieden aan grote, soms verpletterende gevoelens van eenzaamheid en machteloosheid die veel mensen ervaren in deze crisis. En vergis je niet: die crisis heeft er belang bij dat wij ons alleen en machteloos voelen. Organizing gaat over ‘je mensen vinden’, ontdekken dat je niet alleen bent en samen de strijd aanbinden.”

Mooi, dat van die uitweg. Hoe ontdekte je dat?

“Toen ik bij Greenpeace begon, zaten we midden in de pandemie. Een tijd waarin nóg duidelijker werd wat er misgaat in de wereld, maar ook een tijd van grote eenzaamheid en machteloosheid. Ik was erg op zoek naar een manier om die gevoelens – wat is er aan de hand in de wereld en wat is mijn plek daarin? — om te zetten in actie. De actiebereidheid van veel activisten en organizers was voor mij echt een gamechanger. Het is een super concrete uitweg uit de machteloosheid: je kunt veel meer doen dan je denkt, bijvoorbeeld gaan demonstreren, je lichaam in de strijd gooien, verandering afdwingen door er simpelweg te zijn.”

‘Het allermooiste aan verhalen vertellen vind ik de persoonlijke connectie waar je je toehoorder voor uitnodigt’

Jouw favoriete onderdeel van organizing is storytelling. Waarom werkt dat zo goed voor jou? En waarom zijn verhalen zo belangrijk in organizingcampagnes?

“Ik ben opgeleid als theatermaker, dus verhalen vertellen zit in mijn bloed. En storytelling werkt zo goed omdat het grote, abstracte thema’s dichtbij kan brengen. Als ik bijvoorbeeld deel wat mijn angst en zorgen over het klimaat met mij doen, raakt dat mensen meer dan een wetenschappelijke uitleg. In organizing gaat het altijd om het gezamenlijke verhaal: wat kunnen we samen doen? Om bij dat gezamenlijke verhaal te komen, werkt een persoonlijke insteek meestal het best. Neem bijvoorbeeld de Schipholcampagne van Greenpeace, toen honderden demonstranten ervoor zorgden dat privévliegtuigen urenlang aan de grond bleven. Ik had onze vrijwilligers getraind om vanuit persoonlijke motivatie aan anderen uit te leggen waarom ze daar stonden. Luchtvaart en privéjets zijn op zichzelf vrij abstracte onderwerpen, maar door het te koppelen aan het gevoel van onrechtvaardigheid – waarom kunnen de allerrijksten blijven vliegen terwijl anderen zich zorgen maken over hun ecologische voetafdruk? – werd het invoelbaar en herkenbaar. Dat vind ik het allermooiste aan verhalen vertellen: de persoonlijke connectie waar je je toehoorder voor uitnodigt. In je verhaal moet je daarom altijd de stap zetten van “dit vind ik belangrijk” naar “dit gaat ons allemaal aan, en wel nu!””

Verhalen vertellen volgens de ZON-principes: van “ik” naar “wij, nu!” 

Wat is verhalen vertellen? Dat klinkt misschien als een stomme vraag, want iedereen weet toch wat een verhaal is? Toch komt er een hoop techniek, theorie en structuur kijken bij het vertellen van een goed verhaal. De methode die we bij Lowlander hanteren (en waar Simcha het in dit interview over heeft), noemen we activerend verhalen vertellen. We hebben het dan specifiek over de kunst van het vertellen, niet primair in geschreven tekst, maar mondeling overgedragen. Een activerend verhaal is een verhaal vol bewuste keuzes, waar je van tevoren goed over hebt nagedacht. En toch wordt het geen toneelstuk of ‘stokpaardje’ – integendeel. Een goed verteld verhaal leeft, verbindt, brengt kleur op gezichten en zet mensen áán. En zo’n verhaal kun je ontwikkelen en trainen. Bij Lowlander bouwen we verhalen op volgens de ZON-principes: ZON staat voor Zelf, Ons en Nu. Zoals Simcha het hierboven uitlegt: van “ik” naar “wij, nu!”. In dit blog lees je er alles over – en we schreven er ook een heel boek over vol.

Tot slot: wat hoop je te bereiken in je nieuwe rol als trainer?

“Ik volgde de Lowlander opleiding in 2020, toen ik net bij Greenpeace begon, en dat heeft mijn kijk op organizing enorm verbreed. Veel van het werk dat ik toen deed, had ik nog niet goed kunnen verwoorden. Dankzij de opleiding ontwikkelde ik echt een visie op organizing. Ik wil nu zelf trainingen gaan geven, omdat ik het ontzettend leuk vind om kennis over te dragen en mensen tot nieuwe inzichten te brengen. Er is in Nederland nog niet zoveel ervaring met organizing als bijvoorbeeld in Amerika; Lowlander speelt daar een belangrijke rol in, en ik draag daar graag aan bij! Mijn werk als trainer is niet alleen een kans om anderen te leren, maar ook om zelf te blijven groeien. Het is een belangrijk station in mijn eigen reis als activist en organizer.”

>> Wil je meer leren over organizing in het algemeen en verhalen vertellen in het bijzonder? En misschien wel een training van Simcha volgen? Hier vind je het volledige aanbod van Lowlander (opleiding en trainingen).

>> Lees ook de interviews met onze andere trainers:

• Kim van Eekelen: “Verandering gaat langzaam, maar als je deze stappen zet verandert er écht iets”

• Eva Romviel: “Juf Saskia heeft gelijk gekregen”

• Lydia van Maurik: “Als organizer ben je een langlopend bordspel aan het spelen”