“Juf Saskia heeft gelijk gekregen”

Eva Romviel werkt als organizer bij Amnesty International en is ook actief als freelance trainer, onder andere bij Lowlander. In dit interview vertelt ze over haar achtergrond, waarom relaties voor haar de kern van organizing zijn, en waarom ze gelooft dat we organizing harder nodig hebben dan ooit. “Commitment moet je steeds opnieuw bevestigen: ik zie je volgende week, dan gaan we weer verder bouwen.”

Eva in actie.

Hoi Eva! Wie ben je en wat doe je?

“Ik ben Eva, ik woon met veel plezier in Wageningen en werk als organizer bij Amnesty International. Daar ben ik betrokken bij de Right to Protest-campagne. Al elf jaar ben ik actief voor Amnesty, eerst als vrijwilliger, onder andere als organizer voor de #LetsTalkAboutYES-campagne, en de afgelopen vier jaar in loondienst. Daarnaast ben ik freelance trainer, vooral voor Lowlander. Werken als vrijwilliger én met vrijwilligers loopt als een rode draad door mijn leven, onder andere bij Milieudefensie, Greenpeace en het Nationaal MS Fonds.”

Hoe en waarom ben je ooit ‘activistisch actief’ geworden? 

“In groep 8 hield ik mijn spreekbeurt over Amnesty. Ik was heel verlegen toen, mijn beste vriendin was net verhuisd, en ik vond het doodeng om voor de klas te staan. Maar ik was zo onder de indruk van wat ik over Amnesty leerde, daar moest en zou ik over vertellen. En aan het eind van mijn spreekbeurt stond ik daar met een stapel ondertekende brieven. Juf Saskia zei: ik zie jou dit later wel doen, mensen inspireren om in actie te komen. Nou, ze heeft gelijk gekregen. Vanaf mijn twintigste ben ik me steeds actiever gaan inzetten voor Amnesty, en zo ben ik langzaam in allerlei rollen gegroeid.”

Weet je nog wat jou als 12-jarige zo specifiek aantrok? Amnesty, of het bredere thema mensenrechten?

“Allebei, maar ik denk dat ik vooral gefascineerd was door het feit dat mijn klasgenootjes in actie kwamen, simpelweg omdat ik ze dat vroeg. Al vóór die spreekbeurt vond ik het heel bijzonder dat brieven schrijven écht verschil kan maken. Maar dat het in feite zo makkelijk was om anderen in beweging te krijgen… Dat is ook waar ik uiteindelijk mijn werk van heb gemaakt.”

‘Dat het in feite zó makkelijk was om anderen in beweging te krijgen...’

Als organizer dus. Wat betekent organizing voor jou? 

“Organizing betekent voor mij verandering aanjagen met anderen samen, erkennen dat je het niet alleen kan. Voor mij gaat organizing vrijwel helemaal over relatieopbouw. We bouwen natuurlijk allemaal relaties in ons leven, met familie, vrienden, collega's, maar binnen organizing doe je dat heel bewust om samen aan verandering te werken. Om elkaar te inspireren, elkaar slimmer te maken, en het samen vol te houden. De veranderingen die we willen zijn groot, en worden steeds dringender, terwijl de druk op progressieve bewegingen groter wordt. Daarom is het nu des te belangrijker om relaties te bouwen met mensen die dezelfde waarden delen.”

Waarom 'relaties opbouwen' zo'n wezenlijk onderdeel is van organizing

Relaties zijn de ruggengraat van organizing. Zonder onderling vertrouwen en betrokkenheid kun je geen beweging bouwen die lang meegaat. Een goede organizer is altijd bezig met drie doelen: concrete successen boeken, de organisatie sterker maken én (meer) leiderschap ontwikkelen in de groep. Als je wél succes boekt met je campagne, maar niemand wil daarna nog samenwerken, dan heb je iets niet goed gedaan. Een sterke relatie is de basis waarop leiderschap kan groeien, verantwoordelijkheid gedragen wordt en mensen zich verbonden voelen met het grotere geheel. Relatieopbouw is geen leuk ‘extraatje’; het is het werk.

Een goede organizer is een mensenmens. Iemand die oprecht nieuwsgierig is naar de drijfveren van anderen, die weet dat één goed gesprek meer waard is dan tien flyers, stickers en nieuwsbrieven. Organizing begint met luisteren: wat raakt iemand? Waar wordt iemand boos, hoopvol of strijdvaardig van? Alleen door persoonlijke gesprekken leer je mensen écht kennen. Die gesprekken voer je één op één, of in kleine groepen, zoals bij een huiskamerbijeenkomst.

Relatieopbouw betekent: mensen actief betrekken, waarderen wat ze inbrengen, en ze de kans geven om te groeien. En ja, dat kost tijd. Aandacht kost tijd. Maar alleen zo bind je mensen op een duurzame manier aan je groep. Je helpt ze bijvoorbeeld om om een eerste stap te zetten en denkt samen na over wat een volgende stap kan zijn. Zo ontstaat een ladder van betrokkenheid, waarin mensen op hun eigen tempo kunnen ontdekken welke rol bij hen past. Sommige mensen willen vooropgaan, anderen zijn juist sterk in de uitvoering. Allebei zijn onmisbaar, en het is jouw taak als organizer om te zorgen dat iedereen tot zijn recht komt.

Relaties zijn ook een kwestie van wederkerigheid en eerlijk zijn. In veel vrijwilligersorganisaties worden mensen die niet doen wat ze beloven nog te vaak geëxcuseerd: 'ze hebben het heel druk', 'het is maar vrijwilligerswerk'. Maar vrijwillig of niet: in een gezonde relatie werk je samen op basis van vertrouwen én verantwoordelijkheid. Dat betekent dat je elkaar aanspreekt als iets niet lukt, en dat je samen zoekt naar een oplossing. Maar het betekent soms ook: loslaten als iemand structureel afspraken niet nakomt. Want één zwakke schakel kan het vertrouwen in de hele groep ondermijnen. Relaties opbouwen betekent dus niet: aardig blijven tegen iedereen. Het betekent: eerlijk zijn, mensen op de juiste plek zetten en samen bouwen aan een sfeer van 'handen uit de mouwen, aan het werk!'

Maar mensen kunnen toch ook van nut zijn zonder een diepe relatie met jou, of andere organizers, aan te gaan?

“Tuurlijk kan dat. Het enige wat er uiteindelijk echt toe doet, is iemands commitment. Komt iemand opdagen als-ie dat belooft? Maar als je echt strategisch campagne wil voeren, moet je veel meer doen dan één keer de straat op. Als een probleem met één keer actievoeren kan worden opgelost… dan moet je dat doen, haha. Dan hoeven we niet te organizen. Maar als je een vastgeroest machtssysteem wil veranderen, dan heb je people power en strategie nodig. Véél mensen, die zich op de lange termijn voor het doel willen blijven inzetten. En dan kom ik toch weer terug op die sterke relaties, persoonlijke verbindingen. Dat commitment moet je namelijk steeds opnieuw weer vragen en bevestigen. Ben je er volgende week weer bij? En dan helpt het echt als je een goede band met iemand hebt opgebouwd.”

Je hebt daar vast een mooi voorbeeld van.

“Ja! Toen ik nog als vrijwilliger actief was in een lokaal Amnesty-team, hadden we een teamlid dat een tijdje in het buitenland was geweest. Ze kwam terug, sloot weer aan en zei na een maand vol verwondering: de helft van onze bijeenkomst hebben we het alleen maar over onze liefdeslevens - en daarna bespreken we de actiepunten - en het werkt?! Pas veel later, toen ik meer leerde over organizing, snapte ik waarom dat inderdaad werkt. We bouwden echte persoonlijke verbindingen én commitment. Dat commitment is essentieel: dat je niet alleen vandaag meehelpt, maar ook volgende week weer. Dat kan alleen als je iets van jezelf laat zien en deelt, en ook van elkaar weet, waarom je erbij bent.”

We horen van meer mensen dat ze binnen de opleiding iets leren wat ze eigenlijk allang toepassen, maar waarvan ze niet wisten dat het een naam had. Heb je meer van zulke inzichten gehad tijdens de opleiding? 

“Ik werkte al een tijdje bij Amnesty toen ik de opleiding bij Lowlander heb gevolgd. Leren organizen heeft me geholpen om structuur en strategie toe te voegen aan iets wat ik verder, inderdaad, heel intuïtief al deed. Relaties bouwen doen we allemaal, maar organizing geeft je het gereedschap om die verbindingen ook om te zetten in beweging en verandering. Als je puur intuïtief werkt, leidt dat waarschijnlijk niet tot actie, tot commitment. Zonder die structuur blijft het vaak bij goede gesprekken. Organizing leert je: wat is de volgende stap? Waar gaan we samen heen? Maar ik ben blij dat ik in mijn werk ook nog elke dag mijn intuïtie mag gebruiken. Een organizer heeft het allebei nodig, structuur en intuïtie.”

‘Zonder structuur blijft het bij goede gesprekken’

tekst gaat verder onder de foto

Eva en Lowlander-oprichter Sandra Ball.

Je bent nu ook zelf trainer en hebt inmiddels al één lichting van de opleiding begeleid, samen met Sandra. Wat haal je uit het trainer-zijn?

“Het was ontzettend leuk en leerzaam. Je bent zes dagen intensief met elkaar bezig, coacht tussendoor, volgt ieders proces. In deze opleiding wordt heel erg uitgegaan van wat er al in de groep aanwezig is, dus je leert elkaar goed kennen. Ik miste de groep echt toen de opleiding voorbij was. Ik realiseerde me dat ik niet alleen training wil geven, maar ook relaties wil opbouwen met de mensen die ik train. Het liefst werk ik aan duurzame lange termijn-connecties.”

Enne, hoe is het afgelopen met ‘verlegen Eva’?  

“Ik vind het soms nog steeds spannend om voor een groep te staan. Ik voel mezelf dan helemaal stil en introvert worden van tevoren. Maar: zodra we een rondje doen en iedereen zich voorstelt, voel ik me meteen weer op mijn plek. Dan weet ik dat we samen een fijne sfeer gaan neerzetten en dat ik dat voor mensen kan faciliteren.”

Is er nog iets wat je, buiten de opleiding om, aan iedereen zou willen meegeven? 

“Kom kennismaken met organizing! Het is niet alleen ontzettend leuk, het is ook ongelooflijk belangrijk. Meer dan ooit hebben we mensen nodig die relaties weten te smeden, die verbinding kunnen maken en durven te vragen: doe je mee? Mensen die strategisch tegen de macht aan durven te schoppen. Ik hoop dat iedereen ontdekt dat organizing niet alleen gaat over strategie, maar ook heel erg over persoonlijk contact. Dat je je eigen verhaal meeneemt, je eigen twijfels en hoop. En dat juist die persoonlijke inzet de basis is voor echte verandering. Dus: kom de opleiding volgen, kom trainen, kom organizen!”

>> Wil je meer leren over organizing in het algemeen en relatieopbouw in het bijzonder? En misschien wel een training van Eva volgen? Hier vind je het volledige aanbod van Lowlander (opleiding en trainingen).

>> Lees ook de interviews met andere trainers:

• Kim van Eekelen: “Verandering gaat langzaam, maar als je deze stappen zet verandert er écht iets”